Türk Einstein'a Veda

Belki de Türk bilim tarihinin yetiştirdiği en parlak zekaya geçtiğimiz aylarda veda ettik. Peki kimdi Oktay Sinanoğlu? Bunu sizler için araştırdık.

Evet, konumuz "Türk Einstein" olarak adlandırılan ve bazı bilim otoriterelerine göre Einstein'dan daha zeki olarak nitelendirilen Oktay Sinanoğlu. Sinanoğlu için kısaca, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'ndeki yüksek lisans eğitimini 8 ay gibi kısa bir sürede bitiren, henüz yirmi sekiz yaşındayken Yale Üniversitesi'nde 20. yüzyılın en genç profesörü olmayı başaran, Nobel ödüllü Paul Dirac'ın çözemediği bir soruyu çözen; matematikçi, fizikçi, kuantum kimyacısı ve moleküler biyolog diyebiliriz. Dünyada özellikle bilim otoriteleri arasında çok fazla bilinen buna rağmen Türk medyasında gereken değeri bulamayan Sinanoğlu, aynı zamanda bil dil profesörü. Türk dilinin sorunlarını anlatan "Bye Bye Türkçe" gibi kitapları da bulunmakta.

Oktay Sinanoğlu'nun Hayatı:

Babasının (Nüzhet Haşim Sinanoğlu) Türkiye Başkonsolosluğunda görev yapmakta olduğu Bari’de doğdu. 1939 yılında İtalya’da II. Dünya Savaşı’nın başlamasının ardından ailesiyle Türkiye’ye döndü. Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu; dünyanın en genç yaşta profesör olmuş kişisi ve Nobel adayı. 1953 yılında Ankara’da TED’in Yenişehir Lisesini birincilikle bitirdi. TED tarafından Amerika’ya burslu Kimya Mühendisliği için gönderildi.

1956 yılında Amerika Birleşik Devletleri Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley’de Kimya Mühendisliğini birincilikle bitirdi. 1957 de Amerika Birleşik Devletlerinde MITden birincilikle Yüksek Kimya Mhendisi oldu. Alfred Sloan dln aldı. 1959 da Kaliforniya üniversitesi, Berkeley’de; Kuramsal Kimya Doktorasını yaptı, doktorasını yaparken iki dl kazandı. 1959-1960 yıllarında Amerika Birleşik Devletleri Atom Enerjisi Merkezinde araştırmalar yaptı. 1961 de hem Harvard, hem de Yale’de kendisinin yeni Nicem (Kuantum) Kimyası ve fiziği zerine teorileri hakkında üst düzey derslerde yeni buluşlarını anlattı. 1962 yılında Batının 300 yılda en ge profesör oldu. Türkiye’de de kuramsal kimya blmn kurdu. Ortadoğu Teknik Üniversitesinde eğitimin Türkçe olması iin uğraş verdi. Ama tabii olmadı. 1964 de Moleküler Biyoloji konusunda ikinci kürsüsüne Yale Üniversitesinde atandı. 1973’de Almanya’nın en yüksek Aleksander von Humboldt Bilim ödülünü ilk kazanan kişi oldu. 1975 de Japonya’nın Uluslararası Sekin Bilimci ödülünü kazandı; yine 1975 yılında özel kanunla Oktay Sinanoğlu’na ilk ve tek Türkiye Cumhuriyeti Profesör unvanı verildi. 1976 da Japonya’ya Türkiye Cumhuriyeti özel Elçisi olarak gönderildi. Kendisi Türk-Japon kltr, bilim ve eğitim ilişkilerinin temellerini atmıştır. Amerika Bilim ve Sanat Akademisinin ilk ve tek Türk üyesidir. 1962 den günümüze dek ilk TÜBİTAK Bilim ödülünü, ilk Sedat Simavi ödülünü, 1992 de Bilgi ˙ağı, 1995 de İLESAM üstün Hizmet ödülünü, ayrıca Yılın Fikir Adamı, Yılın Bilim Adamı dillerini aldı. Yıldız Teknik, Yesevi Kazakistan ve benzeri birçok kuruluşta profesör, mütevelli heyet üyesi, Atatürk Kültür Kurumu asli üyesidir. 250 kadar uluslararası bilimsel yayını, bilim kuramları, eşitli dillere evrilmiş kitapları vardır. Türkiye’de de Türkçe pek çok yayın yapmıştır. Değişik ülkelerde iki kez Nobel’e aday gösterilmiştir.

Akademik Kitapları:

• Modern Quantum Chemistry : Istanbul Lectures (Academic Press,1965)

• Sigma Molecular Orbital Theory (Yale Press,1970)

• Three Approaches to Electron Correlation in Atoms and Molecules (with K.Brueckner,Yale Press,1971)

• New Directions in Atomic Physics (with E.Condon,Yale Press,1971)

Türkçe ve Sinanoğlu:

Sinanoğlu "Türkçe giderse Türkiye gider" der her zaman. Dile çok önem verir. Katıldığı büyük toplantılarda bile sunumlarını Türkçe yaptığı söyleniyor. Dil ile ilgili özetin özeti bir anlatımla şöyle diyor kısacası:

“Öz Türkçe” sözü, sahte sağ, sahte sol çatışmasının yoğun olduğu yıllarda yıprandı; iki tarafın da elli yıl süren bağnazlığı, dar görüş ve saplantıları, Türkçe sevgisi ve merakı yerine ona ipe sapa gelmez bir acayip “sağ-sol” siyaseti karıştırmaları Türkçe’ye zarar verdi; Türkçe’nin ikiye bölünüp iki parçasının da eritilmesine zemin hazırlamış oldu.” Kitapları:

• Göçmen Hamamı

• 2050'ye 5 Kala Dünyanın 105 Yıllık Tarihi

• İlerisi için

• Türkçe Giderse Türkiye Gider

• Bye Bye Türkçe / Bir Nev-York Rüyası

• Büyük Uyanış

• Hedef Türkiye

• Ne Yapmalı / Yeniden Diriliş ve Kurtuluş İçin

• Yeni Bilim Ufukları I

• Yeni Bilim Ufuklari 2 Yeni Bir Matematik Kuramı ve Onunla Bazı Fizik Kimya İlkelerinin Bulunması

• Yeni Bilim Ufukları 3 Hayatın Örgüsü Elli Yıllık Biyolojinin Temellerini Sarsan Sorular

• Açıklamalı Fizik, Kimya, Matematik Ana Terimleri Sözlüğü

"...Ben baktım, Türk Bayrağı, Atatürk karşımda, cam çerceveli olduğu için bayrağın üstünde kendi yansımamı görüyorum. İçimden yemin ettim, dedim ki: Gideceğim ve orada söz sahibi olacağim, ondan sonra gelip o namussuzlarla burda uğraşacağım. O zaman anlamıştım ki burada kalırsam Amerika'nın kölesi olurum, oraya gidersem Amerika'nin efendisi olur, buraya gelip onlarla daha rahat mücadele ederim. Ve işte bizi gönderdiler..."

-Oktay Sinanoğlu